Trải qua 38 năm thành lập, Trường THPT Ngô Văn Cấn không ngừng phát triển về CSVC, số lớp, số học sinh, chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, viên chức, đồng thời không ngừng nâng cao hiệu quả đào tạo.
Trường THPT Ngô Văn Cấn được thành lập ngày 26 tháng 8 năm 1986 với tên gọi ban đầu là Trường phổ thông trung học Ba Vát theo Quyết định số 714/UB-QĐ của Ủy ban Nhân dân tỉnh Bến Tre. Đến ngày 15 tháng 8 năm 2008 trường được đổi tên thành trường THPT Ngô Văn Cấn theo Quyết định số 61/QĐ –UBND của Ủy ban Nhân dân tỉnh Bến Tre về việc đổi tên các trường Trung học phổ thông trên địa bàn tỉnh Bến Tre. Khi mới được xây dựng, trường tọa lạc tại ấp Phước Khánh, xã Phước Mỹ Trung, huyện Mỏ Cày (nay là Mỏ Cày Bắc), tỉnh Bến Tre, đến ngày 13/8/2015 trường chuyển sang cơ sở mới tọa lạc tại ấp Thanh Bắc, xã Tân Thanh Tây, huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre.
Trường Trung học phổ thông Ngô Văn Cấn (THPT) trước đây là Trường Phổ thông trung học Ba Vát, tọa lạc tại ấp Phước Khánh, xã Phước Mỹ Trung, huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre. Trường được thành lập vào ngày 26/5/1986 mang tên địa danh “Ba Vát” với tên gọi Trường Phổ thông trung học Ba Vát. Đến ngày 15/8/2008, trường được đổi tên là Trường THPT Ngô Văn Cấn, mang tên danh nhân lịch sử - Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân Ngô Văn Cấn; trường được Đảng và Nhà nước phân công nhiệm vụ đào tạo học sinh có trình độ trung học phổ thông, chủ yếu học sinh của 09 xã thuộc cánh phía trên huyện Mỏ Cày Bắc và 02 xã lân cận thuộc huyện Chợ Lách. Ngày truyền thống của trường là ngày 30 tháng 4 hàng năm.
Ban đầu ở cơ sở cũ, Trường THPT Ngô Văn Cấn có tổng diện tích (mặt bằng) là 14.499 m2, trong đó diện tích xây dựng 1.728 m2 với 18 phòng học và khối phục vụ gồm phòng làm việc và các phòng chức năng khác. Ngày 17/8/2015, năm học 2015 - 2016, trường chuyển sang cơ sở mới với tổng diện tích 30.279,6 m2, nằm cạnh Quốc lộ 57, thuộc địa phận ấp Thanh Bắc, xã Tân Thanh Tây, huyện Mỏ Cày Bắc, tỉnh Bến Tre.
Sang cơ sở mới, trường được xây dựng khang trang, gồm khối phòng học và phục vụ học tập, khối hành chính quản trị và các công trình khác:
+ Khối phòng học gồm phòng học và phòng học bộ môn, trong đó có 30 phòng học và 05 phòng học bộ môn cùng 01 Phòng thiết bị (Phòng chuẩn bị): 01 phòng Vật lí, 01 phòng Hóa học, 01 phòng Sinh học và 02 phòng Vi tính đều đáp ứng quy định tại Quyết định 37/2008/QĐ-BGDĐT với tổng diện tích xây dựng là 3.971,4 m2.
+ Khối phòng phục vụ học tập gồm Nhà tập đa năng, Thư viện, Phòng hoạt động Đoàn - Hội, Phòng truyền thống với tổng diện tích là 835,4 m2.
+ Khối hành chính quản trị gồm Phòng Hiệu trưởng, 02 Phòng Phó Hiệu trưởng, Văn phòng, Phòng họp, Phòng khách, Phòng Y tế, nhà kho, Phòng bảo vệ, Phòng tổ chức Đảng, đoàn thể (dùng chung) có tổng diện tích là 261.8 m2.
+ Công trình khác gồm: 02 nhà vệ sinh dành cho giáo viên, 08 nhà vệ sinh dành cho học sinh với tổng diện tích là 381,9 m2; Hệ thống tường rào kiên cố có chu vi 574,1 m cùng với hệ thống nước sạch có diện tích 24 m2 và sân chơi, sân thể thao có tổng diện tích 2.859 m2.
Do yêu cầu đổi mới giáo dục, phục vụ cho Chương trình giáo dục phổ thông 2018, cơ sở trường được chỉnh trang, nâng cấp - chuyển đổi công năng từ những phòng học dôi dư (số lượng học sinh giảm do sự thu hút của Trường THPT Nhuận Phú Tân mới thành lập) bổ sung thêm các phòng chức năng như phòng Tổ bộ môn (08 phòng, Phòng ngoại ngữ (02 phòng), Phòng Tư vấn tâm lý học đường,….Hiện tại, cơ sở vật chất của nhà trường đáp ứng yêu cầu theo quy định tại Thông tư số 13/2020/TT-BGDĐT ngày 26/5/2020 của Bộ Giáo dục và Đào tạo: Ban hành Quy định tiêu chuẩn cơ sở vật chất các trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học.
Hệ thống chính trị nhà trường bao gồm Đảng bộ với 03 Chi bộ trực thuộc cùng với Công đoàn cơ sở, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Hội Liện hiệp Thanh niên Việt Nam. Ban Chấp hành Đảng bộ là hạt nhân chính trị lãnh đạo toàn đơn vị. Bên cạnh còn có Ban chuyên môn, Tổ Chủ nhiệm, Tổ Hành chánh - Văn phòng. Trong đó, Ban chuyên môn gồm các tổ bộ môn (07 tổ) có nhiệm vụ điều hành hoạt động dạy và học diễn ra tại đơn vị. Tổ chủ nhiệm có nhiệm vụ theo dõi hoạt động học tập, nề nếp sinh hoạt, hoạt động NGLL của học sinh trong mối liên hệ gắn kết với Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các tổ bộ môn cùng hướng vào mục tiêu giáo dục học sinh toàn diện: đức trí, thể, mỹ - theo phương châm “Day chữ, dạy người, dạy nghề”. Ban Giám hiệu nhà trường thông qua Ban đại diện Cha mẹ học sinh tạo nên nhịp cầu nối giữa nhà trường với phụ huynh trong việc giáo dục học sinh với phương châm giáo dục kết hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội.
Về đội ngũ giáo viên và học sinh: Từ những ngày đầu mới thành lập (1986), nhà trường có 05 lớp với 11 cán bộ, giáo viên và 205 học sinh để rồi sau đó không ngừng phát và phát triển về mọi mặt trở thành một trong những đơn vị trường học trong hệ THPT có quy mô lớn nhất tỉnh, mà trong đó liên tục mấy năm liền đứng đầu tỉnh về quy mô lớp học và số lượng học sinh; có năm số lượng học sinh lên đến 1650 em và cán bộ giáo viên, nhân viên lến đến 94 người.
Hiện tại, năm học 2024-2025 trường có tổng số cán bộ giáo viên và nhân viên là 69 người (số lượng giảm nhiều so với trước đây do Trường THPT Nhuận Phú Tân mới thành lập dẫn đến số lượng học sinh giảm, phải điều chuyển giáo viên sang đơn vị khác); trong đó có 03 cán bộ quản lý (trình độ trên chuẩn 100%), 59 giáo viên (trình độ trên chuẩn 22,03%), 04 nhân viên trong biên chế, 03 nhân viên hợp đồng, 1.148 học sinh.
Hiệu trưởng nhà trường qua các thời kỳ: Thầy Lê Văn Phúc (giai đoạn 1986 - 1991), thầy Huỳnh Văn Miêng (giai đoạn 1992 - 2005), thầy Phan Ngọc Trọng (giai đoạn từ tháng 10/2005 đến tháng 5/2008), thầy Nguyễn Văn Hảo (Quyền Hiệu trưởng rồi Hiệu trưởng giai đoạn từ tháng 6/2008 đến tháng 02/2020), thầy Lương Văn Mãnh (Quyền Hiệu trường từ tháng 3/2020 đến tháng 10/2020), thầy Phạm Thành Nhân (11/2020 đến nay).
Hiện tại, Đảng bộ có 03 chi bộ trực thuộc với 43 đảng viên, đạt tỷ lệ 63,63%. Đảng bộ luôn được đánh giá hoàn thành tốt nhiệm vụ, riêng năm 2023 được đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Tổ chức công đoàn cơ sở thực hiện tốt nhiệm vụ tổ chức các hoạt động chăm lo đời sống người lao động tại đơn vị, được Công đoàn ngành Giáo dục đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ nhiều năm liền.
Công tác Đoàn và phong trào thanh niên tại đơn vị ngày càng đi vào chiều sâu và thu hút sự tham gia nhiệt tình của đoàn viên, thanh niên, góp phần không nhỏ vào việc xây dựng hình ảnh người học sinh Trường THPT Ngô Văn Cấn năng động, tự tin, giàu bản lĩnh và khao khát cống hiến cho quê hương, đất nước.
Sau 38 năm hình thành và phát triển, Trường THPT Ngô Văn Cấn lập nên nhiều thành tích đáng ghi nhận, được Uỷ ban nhân dân tỉnh, được Bộ ngành và Chính phủ khen tăng.
- Về thành tích tập thể:
+ Được Ủy ban nhân dân tỉnh tặng Bằng khen đạt thành tích xuất sắc trong thi tốt nghiệp THPT năm 1992 (trường đỗ tốt nghiệp cao nhất tỉnh trong khối của các trường trong tỉnh năm 1992, sau Trường THPT Chuyện Bên Tre); Bằng khen của Uỷ ban nhân dân tỉnh về trường có tỷ lệ đỗ tốt nghiệp THPT quốc gia đạt 100% ở các năm học 2016 - 2017 và 2021-2022.
+ Được Ủy ban nhân dân tỉnh công nhận danh hiệu trường tiên tiến xuất sắc tỉnh Bến Tre vào các năm học 2007-2008, năm học 2010-2011, năm học 2021-2022 và năm học 2022-2023.
+ Được Ủy ban nhân dân tỉnh tặng cờ thi đua đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2008 và 2011.
+ Được Bộ Giáo dục và Đào tạo tăng Bằng khen với tích “Đổi mới, Sáng tạo trong Quản lý và giảng dạy” năm 2021.
+ Vinh dự hơn nữa là vào năm 2011 đơn vị được Thủ tướng Chính phủ tặng cờ thi đua đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua của ngành giáo dục Bến Tre.
- Về thành tích cá nhân: Hàng năm, nhà trường đều có nhiều cá nhân được khen thưởng các cấp như Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh, Bằng Khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo hay Bằng khen của Thủ Tướng Chính phủ,…Đến thời điểm kết thúc năm học 2023 - 2024, toàn trường có 02 Nhà giáo ưu tú, 01 cá nhân được tặng Huân chương lao động hạng III, 25 cá nhân được nhận Bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh, 03 cá nhân được Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng Bằng khen trong phong trào thi đua “Đổi mới sáng tạo trong quản lý, giảng dạy và học tập”, 12 cá nhân đang được đề nghị nhận Bằng khen của Thù tướng Chính phủ và 04 cá nhân đang đề nghị tặng Huân chương lao động hạng III.
Về thành tích học tập và rèn luyện của học sinh: Tỷ lệ học sinh khá giỏi ngày càng tăng, tỷ lệ học lực yếu ngày càng giảm (Bình quân học sinh giỏi, khá trong 5 năm gần đây là 88,66%, rèn luyện xếp loại tốt chiếm 96,27%), tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp bình quân trong 5 năm qua là 99,86%; hiệu quả đào tạo bình quân trong 5 năm qua là 92,73%.
Về phong trào: Hàng năm, trường đều có nhiều học sinh đạt giải cao trong kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh và đạt nhiều huy chương trong Hội khỏe Phù Đổng cấp tỉnh và các cuộc thi khác do ngành giáo dục phát động hay phối hợp tổ chức.
Có thể nói, từ ngày thành lập đến nay, trải qua 28 năm hình thành và phát triển, Trường THPT Ngô Văn Cấn từng bước khẳng định thế đứng của mình trong sự nghiệp “trồng người”, góp phần quan trong trong việc cung cấp nguồn nhân lực cho tỉnh nhà: đã đào tạo trên chục nghìn học sinh, không ít em thành đạt - dù ở bất kì cương vị hay ngành nghề nào, đa phần trở thành công dân tốt, sống có ích cho gia đình và xã hội. Trường THPT Ngô Văn Cấn đã và đang khẳng định vị thế của mình.